Waarom beginnen zoveel van de beste rode wijnen van Italië met de letter ‘B’? Hier zijn enkele van de belangrijkste verschillen als u probeert te beslissen welke van die grote slagmannen voor u is. Barolo en Barbaresco worden beide gemaakt van de Nebbiolo-druif in Piemonte, terwijl Brunello di Montalcino uit Toscane komt en 100% Sangiovese moet zijn. Samen vormen ze enkele van de beste en meest langlevende wijnen van Italië. Ze zijn allemaal afkomstig van wijngaarden in geografisch gedefinieerde gebieden en dragen allemaal de DOCG-aanduiding. Dat staat voor Denominazione di Origine Controllata e Garantita en is ontworpen als het toppunt van Italiaanse wijnkwaliteitsborging, al zijn er wel voorbehouden. Topproducent Gaja haalde bijvoorbeeld een aantal jaren drie single-vineyardwijnen uit de Barbaresco DOCG, hoewel ze in 2015 weer terugkwamen.
Huidige uitgaves om op te letten
Het is een spannende tijd om fan te zijn van deze wijnen. De langverwachte Brunello di Montalcino 2015-vintage komt samen met een Barolo 2016-oogst die onlangs door Stephen Brook van Decanter als ‘uitzonderlijk’ werd beschreven. De hoge kwaliteit van de vintage Barbaresco 2015 heeft ondertussen veel producenten ertoe aangezet om Riserva-wijnen op de markt te brengen. Om de zaken niet ingewikkelder te maken, kunt u ook enkele uitstekende Barbera-wijnen uit Piemonte proberen.
Een kwestie van smaak
- Op een heel algemeen niveau heeft Barolo traditioneel een meer opvallende tanninestructuur die wordt geëvenaard door Nebbiolo’s kenmerkende hoge zuurgraad met helder, maar toch dicht rood fruit, zoals kersen, wilde aardbeien of frambozen, en bloemengeuren. Aardse tonen komen vaak naar voren naarmate de wijnen ouder worden, met name truffel, maar de complexiteit van de beste wijnen kan ook kruiden, zoethout en tabakachtige aroma’s bevatten.
- Barbaresco heeft de reputatie een iets zachtere, meer direct benaderbare stijl te maken. Het hoeft niet zo lang te worden gerijpt (zie hieronder), maar critici hebben de afgelopen jaren regelmatig opgemerkt dat ook Barolo op jongere leeftijd beter drinkbaar is geworden. Nebbiolo-druiven in Barbaresco, gelegen in het noordoosten aan de andere kant van Alba, en dichter bij de Tanaro-rivier, rijpen eerder dan in Barolo – wat in sommige jaargangen een verschil kan maken, zoals men opmerkte tijdens een diepgaande blik op de twee Nebbiolo-bolwerken.
- Brunello di Montalcino wordt in het algemeen in een warmer klimaat geproduceerd. Misschien vindt u rijker, donker fruit, zoals pruimen of donkere kersen, naar voren komen. Maar de beste wijnen hebben ook een elegantie. Ze kunnen gedroogde kruiden en bloemige parfums vertonen, maar ook een ongelooflijke complexiteit ontwikkelen naarmate ze ouder worden. Je kunt een serieuze structuur en zuurgraad verwachten; deze wijnen zijn gemaakt om lang mee te gaan.
Wijnmaakstijl: het is ingewikkeld
Dat gezegd hebbende – en u raadt waarschijnlijk al dat dit eraan zat te komen – wijnmaken heeft aantoonbaar nog nooit zo veel nuance gehad. In de jaren tachtig en negentig werden de strijdlijnen getrokken tussen de ‘modernistische’ acceptatie van kleinere Franse barrique-vaten en het traditionalistische gebruik van grote ‘botti’ gemaakt van Slavonisch eiken.
Toch hebben individuele producenten hun eigen methoden, en jaargangen kunnen een flexibele aanpak vereisen. Een belangrijke trend om op te merken is de ontwikkeling van wijnen met één wijngaard. Wijngaarden, bekend als ‘crus’, hebben een steeds grotere bekendheid gekregen in Barolo, en deze trend is ook aanwezig in Barbaresco.
Het is niet moeilijk te begrijpen waarom sommige critici Piemonte omschrijven als de Bourgogne van Italië, en sommige producenten zullen verschillende crus maken in één jaargang, evenals Barolo’s die druiven uit verschillende gemeenten mengen. De laatste drie decennia van de 20e eeuw zagen ook de ontwikkeling van Brunello di Montalcino-wijnen met één wijngaard. Meer recentelijk is er discussie geweest over meer formele erkenning van verschillende subzones.
